Daha önceki yazılarımda (Temel hareket eğitimi 1 – Temel hareket eğitimi 2) çocuğun spora başlamadan önce fiziksel olarak hangi aşamalardan geçmesi gerektiğini anlatmıştım. Bu yazımda temel hareket eğitiminden sonra aday sporcu olan çocuğunuzu, başarılı bir sporcu olması için veli olarak nelere dikkat etmeniz gerektiğini erkek basketbol branşı özelinde anlatacağım. Ancak diğer sporlar da aynı zorlu çalışma aşamalarından geçer. Ben kendi branşım olan erkek basketbol takımlarını ele alacağım.
Başarı için spora iyi hazırlık dönemi geçirmiş olma, doğru branş seçimi, iyi planlama (okul, sosyal hayat, spor), sürekli ve doğru çalışma, çok çalışma gerekmektedir. Saydığımız bu özelliklerden biri eksikse hep aksama olacak ve başarıyı etkileyecektir. Başarılı bir sporcunun okul başarısı da yüksek olur, arkadaşları ile iyi ilişkiler kurar liderlik yapar, antrenmanı sever ve her antrenmana mental hazırlığını yaparak gider.
Bir spor branşına karar vermeden önce 6-9 yaş arası gelişme gösteren, bizim yardımcı motorsal özellikler dediğimiz esneklik,koordinasyon, çabukluk,çeviklik gibi özelliklerin gelişimi için 6 yaştan itibaren cimnastik branşını öneriyorum. Yaklaşık olarak düzenli şekilde 2 ya da 3 yıl devam ettikten sonra eğer başka bir branş düşünüyorsanız, özellikle oyun sporları gibi hem rakip hem top olan bir spor varsa gündeminizde geç kalmamalısınız. Vücudun topu algılaması ve sporcunun onu kendi parçası gibi kullanabilmesi için sporcunun hayli çok çalışması gerekir. Çıkacağı bu uzun yolda başlangıç adımını doğru atmalıdır.
VELİNİN GÖREVİ BAŞLIYOR
Veli olarak sizin göreviniz burada başlıyor. Branş belirlemeden önce çocuğunuzun isteği çok önemlidir. Ancak çocuğunuzun isteği kadar fiziki yapısı da başarının olmazsa olmazlarındandır. Basketbol branşına baktığımızda; uzun boylu olmak çok büyük avantaj olmaktadır. Üst düzey erkek A takım seviyesinde baktığımızda 12 kişilik bir takımda 190 cm altında boyu olan bir ya da iki oyuncu görürsünüz. Takıma girmiş bu kısa oyuncular da uzun oyunculara göre sayıca daha fazla sporcunun arasından sıyrılmak zorundalar. Dolayısıyla kısa oyuncular daha kuvvetli, daha hızlı, daha dayanıklı,daha çabuk, daha inatçı, daha skorer, daha savunmacı gibi bir çok özelliğinin uzun oyunculardan daha iyi olması gerekir. Öyleyse şunu rahatlıkla söyleyebiliriz: 8-10 yıl sonunda başarılı bir sporcu görmek istiyorsanız başlangıç çok önemlidir. Yanlış seçimler yıllar içinde hayal kırıklıkları oluşturur ve sporcunun spordan erken kopmasına sebep olur. Devam eden sporcular ise A takım seviyesine geldiğinde hem veli hem sporcu olarak pek çok, bir daha geri getirilemeyecek kayıpla karşı karşıya kalır. Psikolojik yıkımın yanında zaman, kariyer, maddi kayıp ailede ve sporcuda büyük izler bırakır.
İlk, belki de en önemli aşamayı doğru seçimle geçtiniz. İkinci en önemli konu sürekli ve doğru çalışmak. Pandemi döneminde bu konu kesintiye uğramış çocuklarda doğru alışkanlıkların yitirilmesine ve yanlış alışkanlıkların kazanılmasına yol açmıştır. Bu dönemde bireysel çalışma yapan sporcular bir adım öne çıkmıştır. Ancak bunların sayısı da bir elin parmakları kadardır. Pandeminin sonuçlarını 4-5 yıl sonra göreceğiz. Alt yapı takımlarının kalitelerine baktığımızda pandemiden önceki yıllara nazaran hayli geride olduğunu görüyoruz. Bu oyuncular A takım seviyesine çıktığında, zaten A takımlarda az olan Türk sporcuları hiç göremeyeceğiz.
Pandemi döneminin sorunlarını en az kayıpla atlattıktan sonra kulüp seçme aşamasına geldiniz.
PLANLAMA, BRANŞ SEÇİMİ, EĞİTİM, EĞİTİMCİ
Kulüp seçmeden önce planlamanızı iyi yapmalısınız. Planlama da en az doğru branş seçimi ve çalışma kadar önemlidir. Yapacağınız planlamada eğitim spora, spor da eğitime engel olmamalıdır. Özellikle büyük şehirlerde oturanların yolda geçirecekleri zaman en aza indirgenmelidir. Bu zaman diğer aktivitelere ya da dinlenmeye ayrılmalıdır. Okul çıkış saatlerini, etüt ve ek ders saatlerini dikkate alarak planlamanızı yapın. Ders ve etüt saatlerinizi yerleştirdikten sonra özellikle küçük yaş sporcuların hafta içi antrenman saati çok geç olmamalı. Dinlenme de antrenman kadar önemlidir. Dolu bardağın üstünü dolduramazsınız. Önce onu boşaltmanız gerekir. Hafta sonu planlamaları kurs ve etütlerle çakışmamalı. Haftanın 6 günü antrenman yapılırken bir günü tam dinlenmeye ayrılmalı. Başlangıç aşamasındaki antrenör seçimini daha üst seviyelerdeki antrenör seçiminden daha fazla önemsiyorum. Zira bu yaşlarda yanlış öğretilmiş branşa özgü temel hareketlerin daha sonra düzeltilmesi çok zor bazen de imkansız olmaktadır. Çocuk ancak antrenörünü severse branşa ilgisi çoğalır, sevmezse çok çabuk bıkar ve spordan kopar. Antrenörün formasyonu ve yeteneği çocuklarla ilişkisini belirler. Bazen abla, ağabey bazen antrenör bazen de arkadaş olabilmeli. Bilgisi, kendini sürekli yenilemesi ve çocuklara vereceği hareketleri onları sıkmadan vermesi iyi bir minik takım antrenörünün özelliklerindendir. Tabii ki bir antrenörün olmazsa olmazı çalışkan olmalı. Antrenörlük tekniği de A takım antrenörlük tekniğinden farklı olmalı, örneğin; yardımcılarıyla beraber hataları düzeltirken, antrenman temposunu kaybetmemeli antrenman sürekliliğini sağlamalı.
Çocuğun ilgisini devamlı canlı tutmalı. Onları yüreklendirmeli hatalarının normal olduğunu daha çok çalışarak bu hataları yapmayacaklarını çocuğu kırmadan anlatmalı. Bir hatadan sonra hemen oyundan almamalı hatalarını ona oyun durduğunda anlayacağı şekilde anlatmalı. Müsabakalarda galibiyet odaklı olmamalı. Hedefler belirlemeli. Galibiyet ya da mağlubiyete bakmaksızın hedeflerin gerçekleştirilmesi odaklı olmalı. Bu hedefler gerçekçi olmalı. Belki de bu saydıklarımdan daha da önemlisi adil ve dürüst olmalı. Her oyuncuya eşit uzaklıkta durmalı.
Veli olarak planlamanızı yaptınız kulübünüzü seçmeden önce antrenörünüzü seçmelisiniz. Seçeceğiniz kulüpte görev yapan antrenörlerin bu zamana kadar yaptığı çalışmalar ve sonuçları size yaklaşık olarak çocuğunuzun 2 sene sonra bulunacağı yeri göstermesi açısından önemli bir veridir.
Kulüp ve antrenör seçiminden sonra çalışma sürelerine bakmalısınız. Yetersiz çalışma süresi ve günü ile kaybedilmiş her gün çocuğunuzun çalışan diğer çocuklarla arasındaki düzeyin açılmasına sebep olacaktır.
Şu anda kulüpler büyük zorluklarla hayatta kalmaya çalışmaktadır. Özellikle okul salonlarının eski sözleşme yapan kulüpler hariç hiç bir kulübe verilmemesi spor salonu sorununu gündeme getirmektedir. Bir an önce yeni düzenleme ile tekrar salonların boş saatlerinde kulüplere makul fiyatlarla kiralanması gerekmektedir. Alt yapıların en acil ihtiyacıdır. Bir çok kulüp bu sorunun bir an önce çözülmesini beklemektedir. Mevcut olan salonları da gerek belediyeler gerekse yüzlerce kulübün spor okulu adında iki ya da üç günlük çalışmalarla doldurarak alt yapının günden güne tükenmesini izlemek spor insanı olarak bizlere acı vermektedir.
Bu zor şartlarda iyi çalışan kulüp ve antrenörler bulmak bir sporcu adına en büyük şanstır. Yaptığınız planlama ideal olmalı zamanla küçük değişiklikler gösterebilir. Yıllık çalışma planlamanızı ve tatillerinizi çocuğun planına göre yapınız. Yaz aylarındaki çalışmalar başarının bir diğer vazgeçilmez unsurudur. Planlarınızdaki sapmalar ne kadar az ise başarı size o kadar yakındır.
